Vroege verwondingen, onzekere gehechtheid, ontwikkelingstrauma en shocktrauma laten op veel manieren hun sporen na. Bijna nergens is dit meer merkbaar voor de getroffenen dan in relaties en seksualiteit.
Trauma en seksualiteit
Er zijn verschillende componenten aan dit onderwerp die vaak erg moeilijk zijn voor mensen met trauma en die vragen oproepen. Zoals deze vraag bijvoorbeeld: ‘Ik heb moeite met mijn seksualiteit, maar ik kan me daarvan niets herinneren uit mijn jeugd. Dus moet er ergens seksueel geweld zijn geweest waarvan ik niet meer weet? In feite is het dat niet. Het is niet per se zo dat “alleen” omdat men moeilijkheden heeft op het gebied van seksualiteit, men noodzakelijkerwijs seksueel misbruik/geweld moet hebben meegemaakt. Er is een mogelijkheid, maar het hoeft niet zo te zijn.
Ervaar nabijheid
We leren hoe lichaamscontact en aanraking werken in de kindertijd. Voor mensen die slechts zelden fysiek- of grensoverschrijdend contact hebben geleerd, is aanraken later vaak ongemakkelijker en overweldigender. Onze capaciteiten en associaties met nabijheid spelen hierbij een grote rol. “Hoe heb ik de nabijheid leren kennen? Heb ik hier prettige of juist onaangename herinneringen aan?”
Hoe het lichaam zich herinnert
Trauma werkt op het niveau van opwindingsniveaus. Dit betekent dat herinneringen in mijn lichaam worden opgeslagen aan de opwinding die in bepaalde ervaringen is geweest. Het kan gebeuren dat ik niet kan onderscheiden of ervaringen die een hoge mate van opwinding in het lichaam veroorzaken, positief zijn of niet. Omdat het lichaam het hoge niveau van opwinding op een gerichte manier waarneemt. En nieuwe ervaringen voelen aan als een herinnering aan de traumatische gebeurtenis. Het lichaam vertelt me: “Oh, nu raken we gestrest, dat kennen we al!”Dat betekent dat als de opwinding zo hoog is, er niets goeds uit voortkomt, en dat te weten wekt angst op. Het hoeft niet altijd door seksueel geweld te komen. Het zou zomaar een hele andere traumatische ervaring kunnen zijn. We zijn dan vaak volledig bevroren, bang of gedissocieerd, iets wat mooi moet zijn, kunnen we niet meer als zodanig herkennen. Doordat we verstrikt raken in een oud trauma kunnen we de gestresstheid en het bevriezen van de toen opgedane ervaring weer opnieuw beleven in ons seksleven.
Seksualiteit en verlangen in onze cultuur
Seksualiteit is een taboe-onderwerp (behoeften en verlangens worden niet besproken), maar tegelijkertijd leven we in een volledig overgeseksualiseerde wereld die cultureel nauwelijks echt niet-seksueel contact “toestaat”. Met andere woorden: wie tegenwoordig geen relatie heeft, ervaart nauwelijks aanraking en lichaamscontact.Bovendien worden intimiteit en seksualiteit vaak door elkaar gehaald in relaties en vergelijkbare verbindingen. Mensen die worstelen met nabijheid hebben de neiging om seksualiteit te beleven zonder intimiteit. Ze beperken zich tot de fysieke handeling zonder dicht bij hun partner te komen, d.w.z. intimiteit toestaan.Bovendien wordt elke vorm van aanraking vaak gezien als een opmaat voor, of een uitnodiging tot, seksuele handelingen. Hierdoor vermijden mensen aanraking, zelfs in hun partnerschappen.
Hoe seksuele energie werkt
Bovendien is seksualiteit altijd overweldigend wanneer de ene persoon seksueel opgewonden is en de ander niet, omdat seksualiteit eenvoudigweg instinctief is en een zeer indringende energie is. Ook al is er daadwerkelijk niets gebeurd aan seksuele handelingen van een volwassene naar het kind toe, dan kan alleen al het richten van seksuele energie door het kind als overweldigend worden ervaren. Deze ervaring zal hoogstwaarschijnlijk gevolgen hebben voor het beleven van seksualiteit in het latere leven.
Trauma en verlangen
Een ander belangrijk aspect dat wordt beperkt door trauma en ontwikkelingstrauma is verlangen, dat in onze cultuur meestal alleen in een seksuele context wordt begrepen. Seksueel verlangen kan hier een onderdeel van zijn, maar verlangen is een veel bredere term. Verlangen betekent ergens naar willen reiken, iets naar je toe willen trekken. In de breedste zin is het een fysieke daad van “willen hebben”. Wat een persoon intern of in context met andere mensen verlangt, kan heel verschillend zijn.Het is belangrijk dat iemand een behoefte moet voelen om te verlangen. Deze behoefte moet worden uitgedrukt zodat deze in de wereld kan worden gerealiseerd.
(Wordt vervolgd)
Video (NL ondertiteld)
